Fotografie van Jupiter maan verschijnselen. Een andere mogelijkheid on de eclipsen en bedekkingen van de Jupiter manen te volgen is deze te fotograferen. Dat vergt echtere heel wat inspanning, want de schijnbare diameter van de Jupitermanen is zo tussen 1 en 2 boogseconden, niet veel beter dan het gemiddelde scheidend vermogen wat in Nederland haalbaar is. Voor het fotograferen is een niet te kleine telescoop met goede optiek nodig, en het liefst een camera met wat kleinere pixels, zodat niet een extreem hoge f/ratio gebruikt behoeft te worden, zo tussen f/25 en f/40.
Het gehele verschijnsel wordt vastgelegd op video, waarbij zoveel mogelijks frames per seconde gebruikt worden. Met de beschikbare software voor astrofotografie worden de frame beeldjes uitgelijnd en gestackt. Omdat een eclips of bedekking redelijk snel voortschrijdt, kunnen nooit langer dan over een tijdslengte van een minuut de frames gestackt worden tot één opname, omdat anders het verschijnsel onscherp zou worden. Voor het verkrijgen van een goede opname van de Maan is het aantal beschikbare frames in een minuut wat aan de krappe kant. De maan roteert ten opzichte van de Aarde maar langzaam, en door voor of na het verschijnsel een langere video opname te maken van de manen, en dat te stacken tot een masterframe, is een betere kwaliteit te verkrijgen. De resultaten van de 1-minuut opnames worden dan op het masterframe geprojecteerd, waardoor uiteindelijk verbluffende resultaten kunnen worden bereikt.
Opname van een eclips van de Jupitermaan Ganymedes over Callisto op 25-11- 2014 (foto Sussenbach/Kivits)
Het voorspelde helderheids verloop van de eclips op 8 augustus 2021. De verwachte helderheids afname is 0,3 magnitude. De meting eindigt enkele minuten voor het eerste contact en eindigt enkele minuten na het laatste contact. Figuur van berekening uit het programma Occult.
Waarnemen van planeet manen bedekkingen. Net als bij de overige bedekkingen kunnen onderlinge bedekkingen en eclipsen van planeet manen goed waargenomen worden met dezelfde middelen als bij de overige bedekkingen gebruikt worden. Verschil met de andere bedekkingen is wel dat nu de helderheid van de manen veel belangrijker is, en de tijd iets minder nauwkeurig mag zijn. Helderheid. Veel gebruikte camera’s zijn 8-bits, dat betekent dat er 256 helderheids gradaties waargenomen kunnen worden. Het belangrijkste is ervoor te zorgen dat de pixels van de CCD in de camera niet verzadigd worden als het verschijnsel op zijn helderste is. Het beste is van te voren een proef opname te maken. Een 12-bits of 16-bits camera is hier in het voordeel omdat deze beter en eenvoudiger helderheidsverschillen kunnen vastleggen. Bij een bedekking of eclips moet de waarneming enige tijd voor het eerste contact beginnen en ook enige tijd na het laatste contact beeindigd worden om zo goed mogelijk de volledige helderheidskromme te kunnen bepalen. Tijd Een tijd nauwkeurigheid van één seconde is meestal genoeg. Om een zo nauwkeurig mogelijke helderheid waarde te verkrijgen, worden de gemeten helderheden van een aantal opeenvolgende videoframes gemiddeld. De signaal/ruisverhouding wordt dan beduidend beter.
Een eclips van de Jupitermaan Ganymedes op Europa, welke plaatsvindt op 8 augustus 2021 omstreeks 22:30 UT. Deze is waar te nemen vanuit Nederland. Jupiter staat dan laag boven zuid oostelijke horizon. De umbra is het domkerste deel van de eclips, hier komt geen enkel zonnestraaltje meer op de maan terecht. In de penumbra, om de umbra heen, valt nog een deel van het zonlicht wat juist langs de voorstaande maan schijnt. Figuur van berekening uit het programma Occult.
Bedekking van de Jupitermaan Io door Europa op 7 januari 2021. Tijdens de maximale bedekking zijn de manen samen 0,3 magnitude zwakker dan net voor het eerste contact en net na het laatste contact. De bedekking is niet zichtbaar in Nederland. De figuur is een berekening uit het programma Occult
De planeet Saturnus met zes manen.
Jupiter: Manen: Io (1), Europa (2), Ganymedes (3), Callisto (4). Gebeurd elke 6 jaar, periode is omstreeks 16 maanden lang. Eerste keer weer in maart 2021. Saturnus: Manen: Mimas (1), Enceladus (2), Tethys (3), Dione (4), Rhea (5), Titan (6), Japetus (8). Gebeurd elke 14 jaar, periode is omstreeks 2,5 jaar lang, uitgezonderd Japetus. Eerste keer weer in 2024-2025.
Jupiter, Saturnus en Uranus manen. De drie grootste planeten van ons zonnestelsel, Jupiter, Saturnus en Uranus hebben elk vele tientallen manen. De grootste manen van van deze planeten zijn met een telescoop waarneembaar. Twee keer in de omloop baan van de planeet rondom de Zon ligt het vlak van de manen in het hetzelfde vlak als de Zon. Dan kunnen de manen onderling zonsverduisteringen veroorzaken op de andere manen van dezelfde planeet. We noemen dat eclipsen. Omdat de grote planeten langzamer om de Zon heendraaien als de Aarde om de Zon draait, duurt zo’n eclips periode relatief lang. Als de manen van een grote planeet zich in het vrijwel dezelfde vlak liggen als de Zon, liggen ze ook ongeveer in het vlak waarin de Aarde om de Zon draait, maar niet helemaal precies. Afhankelijk van de onderlinge posities van de Aarde en de planeet komt de Aarde in zo’n periode waarin de manen ongeveer in het zons vlak bewegen, ook één of drie keer in het Aard vlak. Wanneer dat het geval is kunnen de manen voor elkaar langs bewegen, en elkaar geheel of gedeeltelijk bedekken vanaf de Aarde gezien. Eclips. Bij de manen kan de maximale helderheids afname tijdens een eclips aanzienlijk zijn, enkele magnituden. Meestal is het minder, omdat de eclips niet precies door het middelpunt van de verduisterde maan gaat. Bij Jupiter geeft de planeet zelf ook zoveel indirect zonlicht af dat de verduisterde maan nooit helemaal onzichtbaar wordt. Bedekking. De maximale helderheids afname bij een onderlinge bedekking is gelijk aan 0,75 magnitude, maar ook hier is het meestal minder, zo tussen de 0 en 0,4 magnitude.
Onderlinge bedekkingen en eclipsen van planeetmanen.